Pesten. Waarom onze anti-pestprogramma's niet helpen.

• Sam: 'Ik kreeg stenen naar mijn hoofd geslingerd'
• Anna: 'Als pestslachtoffer heb je levenslang'
• Saskia: 'Achterin de klas werd ik geslagen'
• Rick: 'Mijn vertrouwen in mensen is weg'
• Danielle: 'Ik werd depressief van pestende docent'

Klik de links. 
Het is verschrikkelijk. Pesten op school neemt werkelijk dramatische vormen aan. De berichten over leerlingen die radeloos zijn en zelfs aan zelfdoding denken, het leven niet meer zien zitten en erger nog daadwerkelijk een eind aan hun leven maken. 
Het is daarom niet verwonderlijk dat we veel aandacht besteden aan het fenomeen 'pesten' op school en hoe we dat kunnen voorkomen. We hebben verplichte pestprotocollen, vertrouwenspersonen en al dan niet goedgekeurde anti-pestprogramma's. Ouders zijn alert en trekken veel aan de bel wanneer er een vermoeden is dat hun kind gepest of geplaagd wordt. 

EenVandaag publiceerde een maand geleden een rapport van onderzoek over pesten. Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. De uitslag van het Opinieonderzoek vind je  hier  
Er zitten nogal wat triviale antwoorden in het rapport. Veel mensen stellen dat pestprogramma's niet helpen; anderen stellen dat pesten strafbaar moet worden gesteld. 

Wanneer binnen het onderwijs docenten menen dat de anti-pestprogramma;'s niet zullen helpen, dan wordt het lastig, zo niet onmogelijk om een structurele aanpak van het pesten te realiseren. 

Maar WAAROM werken dien programma's dan niet? 

Bij het begrip ‘pesten’ wordt de volgende definitie gehanteerd: ‘Een persoon wordt gepest als hij herhaaldelijk en langdurig blootstaat aan negatieve handelingen verricht door één of meerdere personen’ (Olweus, 1992).

Ik nodig iedereen uit om na te denken over de volgende veronderstellingen:

1.Pesten wordt voorkomen door het realiseren van excellent onderwijs waar de talenten van kinderen worden aangesproken en waar betrokken leerkrachten samen met ouders interactief met de leerlingen werken aan hun toekomst.

2. Niet anti-pestprogramma's maar werkelijk  luisteren naar leerlingen, en hen uitnodigen hun verhalen en ervaringen te delen met mede-leerlingen helpt pesten voorkomen. 

3. Het kan zijn dat een kind uit onmacht om op een goede manier sociale relaties aan te gaan, gaat pesten. 
Sommige kinderen willen graag in de belangstelling staan, aandacht krijgen. Het kan zijn dat een kind weinig aandacht thuis krijgt. Stoer doen door grote mond te geven in de klas, ‘leuke’ opmerkingen maken over anderen.
Begeleiding van jonge ouders is effectiever dan anti-pestprogramma's op school.


4. Al teveel media-aandacht en nadruk op pesten voorkomen pesten niet, maar maken het probleem groter. 


5. Ook ik denk dat anti-pestprogramma's niet helpen. Een fantastisch uitdagend onderwijsprogramma waar kinderen worden gemotiveerd en nieuwsgierig zijn om meer te leren en waar het sociaal met elkaar omgaan vanzelfsprekend is, geeft 'pestgedrag minder kans. Combineer dat met werkelijke en inhoudelijke ouderbetrokkenheid en afstemming tussen thuis en school en het pestgedrag zal afnemen.


Ik kijk uit naar uw kritische reacties. Want één ding is zeker: echt gepest worden of je echt gepest voelen is werkelijk dramatisch en traumatisch.